Mcheza cinema

ROHO YA KUZIMU Mtunzi: Director13 Usiku ulikuwa umetanda, ukimya ulitawala kijiji cha Mwangaza, kijiji kilichozungukwa na msitu mnene uliokuwa umejaa simulizi za kutisha. Hakuna aliyethubutu kuingia msituni usiku. Wazee wa kijiji walihusisha msitu huo na kisa cha kale kuhusu “Roho ya Kuzimu,” roho iliyodaiwa kuwatafuna watu waliothubutu kuvunja amri zake. Nuru ya mwezi ilikuwa dhaifu, ikitoa mwangaza wa kuchubua. Maporomoko ya maji kutoka kwenye mto wa Giza yalikuwa yakilia kwa nguvu, kama sauti za kuomboleza. Ndani ya nyumba moja iliyochakaa, Amani, kijana jasiri aliyekuwa akisifika kwa ujasiri wake, aliketi peke yake. Siku hiyo, licha ya onyo kutoka kwa wakongwe wa kijiji, aliamua kuvuka mipaka ya msitu ili kutafuta ukweli. “Unadhani hadithi hizi ni za kweli?” alimuuliza bibi yake muda mfupi kabla ya kuanza safari yake. Bibi yake, Bi Manka, alitazama mbali, macho yake yakiwa yamejaa hofu. “Usifanye mzaha na kile usichokijua, Amani. Roho hiyo inajua kila anayethubutu kuivuka.” Lakini Amani hakuogopa. Alijihami na bakora, kisu kidogo, na tochi ya mkaa. Usiku ulipozidi, alivuka mipaka ya msitu, huku akipuuzia sauti za ndege wa usiku na pepo za ajabu zilizokuwa zikionekana na kutoweka kwa ghafula. Kadri alivyozama msituni, giza lilizidi kuwa zito, hata tochi yake haikuweza kufukuza wingu jeusi lililomzunguka. Mara alisikia sauti ya kucheka, sauti ambayo haikutoka kwa binadamu. Alipogeuka nyuma, aliona kivuli kirefu, macho mekundu yakimchoma kama moto wa jehanamu. “Amani,” sauti ililia kwa sauti nyororo lakini ya kutisha. “Kwa nini umekuja? Uko tayari kujitoa?” Amani alipigwa na butwaa. Miguu yake ilitetemeka, lakini moyo wake ulijaribu kuwa thabiti. “Nimekuja kufahamu ukweli! Ni nani unayeogofya kijiji kizima?” Kicheko cha roho hiyo kilitikisa miti ya msitu. Dunia ilionekana kufutika kwa muda, na Amani alijikuta kwenye uwanja mkubwa wenye ukungu mzito. Kulikuwa na maiti zilizojaa kila kona, huku milio ya kuomboleza ikiendelea kwa sauti za ajabu. “Ukweli?” roho ilimwuliza huku ikimkaribia. “Hauwezi kustahimili ukweli. Mimi ni hukumu ya wenye dhambi, ndoto mbaya za walaghai, na mwisho wa kila mpumbavu kama wewe.” Amani alijaribu kukimbia, lakini ardhi aliyoikanyaga ilikuwa kama sumu, ikimzuia kusogea. Roho hiyo ilipoanza kumkaribia, uso wake ulijibadilisha kuwa sura ya mama yake aliyekufa miaka mingi iliyopita. “Mama!” Amani alipiga kelele kwa uchungu. Lakini roho hiyo ilicheka tena, sura ikibadilika kuwa maelfu ya nyuso tofauti, kila moja ikiambatana na kilio cha maumivu yasiyomithilika. “Umenichezea shere kwa kuja hapa. Sasa nawe utakuwa sehemu ya familia yangu ya mateso!” Kwa nguvu zake za mwisho, Amani alifunga macho, akisema sala aliyoisikia kutoka kwa bibi yake. Mara mlio mkubwa ulisikika, na msitu wote ulitetemeka. Roho hiyo ililia kwa maumivu, ikitoweka taratibu kama moshi wa moto uliozimika. Lakini usiku huo haukuwa mwisho wa safari ya Amani. Alipoamka alfajiri, alijikuta akiwa katikati ya kijiji, mikono yake ikiwa imejaa michirizi ya damu na ngozi yake ikichomeka kama iliyoguswa na moto. Hakuna aliyemwamini alipowasimulia yaliyomtokea. Tangu siku hiyo, Amani alibaki kuwa mwendawazimu, huku kila siku akisikia sauti ya roho ikimwita kutoka msituni. Wazee wa kijiji walikubaliana jambo moja: Roho ya Kuzimu haijawahi kushindwa. Ilikuwa ikisubiri tu, wakati wake mwingine wa kudai roho nyingine. ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA PILI Mtunzi: Director13 Siku ziligeuka wiki, wiki zikawa miezi. Amani hakuwahi kuwa sawa tena. Kila jioni, alisikia sauti za vicheko vya kutisha kutoka msituni, zikimuita kwa jina lake. Kulikuwa na alama kwenye mwili wake, michirizi yenye maumbo ya ajabu ambayo hata waganga wa kijiji hawakuweza kuielewa. Bi Manka, aliyekuwa ndiye tumaini lake la mwisho, alizidi kuwa na wasiwasi. Usiku mmoja, alipomwona mjukuu wake akitetemeka kwenye kona ya chumba, macho yakiwa mekundu kutokana na kukosa usingizi, aliamua kuchukua hatua. “Tunahitaji msaada wa mzee Muganga,” alisema kwa sauti ya uthabiti. Muganga alikuwa mganga maarufu, aliyesifika kwa kushughulika na masuala ya ulimwengu wa kiroho, lakini gharama yake ilikuwa kubwa: ilihitaji dhabihu, mara nyingi ikihusisha maisha ya mpendwa wako. Bila kusita, Bi Manka alichukua fimbo yake ya kutembea na kumpa Amani kinywaji cha mitishamba ili kumpa usingizi wa muda. Alielekea msituni, akiwa tayari kwa lolote. --- Mzee Muganga alikuwa akiishi kwenye kibanda kidogo, kilichozungukwa na ngoma na vinyago vya kutisha. Alipofika, Bi Manka alisimulia kila kitu kwa sauti ya kulia. Mzee huyo alitabasamu, lakini ilikuwa tabasamu lisilo na furaha. “Roho ya Kuzimu haiji bure,” alisema kwa sauti nzito. “Ile ni roho ya giza lenye mizizi ya zamani, kutoka wakati wa mababu zetu. Ikiwa mjukuu wako ameivunja mipaka yake, basi roho hiyo inachukua haki yake. Unaweza kumuokoa, lakini…” alikoma kwa makusudi. “Lakini nini, Muganga?” Bi Manka aliuliza, machozi yakitiririka. “Lazima mtu aendelee kubeba laana hiyo. Aidha ni wewe, au mtu mwingine unayempenda zaidi ya maisha yako.” Bi Manka hakusita. Alijua hatima yake. “Nitaifanya,” alisema kwa uthabiti. “Nimemuona Amani akizaliwa, siwezi kumwona akiteketea.” Mzee Muganga alicheka kidogo, akiashiria kuwa hakuamini majibu ya haraka kama hayo. “Haya basi. Usiku wa manane, umlete hapa. Lakini hakikisha umemwambia ukweli wote. Roho hiyo haitakubali uongo.” --- Bi Manka alimrudisha Amani msituni usiku wa manane, huku akimweleza kila kitu. Alipomaliza, machozi yalikuwa yamejaa usoni mwa kijana huyo. “Hapana, bibi, siwezi kukuruhusu uifanye hii. Tafadhali, acha nife badala yako.” Lakini Bi Manka alitabasamu kwa upole, akimgusa Amani usoni. “Mjukuu wangu, nimeishi maisha yangu. Nimeona mengi. Lakini wewe bado una safari ndefu. Usijali. Ni lazima ifanyike.” Walipofika kwenye kibanda cha mzee Muganga, aliamuru maandalizi ya haraka. Moto mkubwa uliwashwa, huku ngoma za ajabu zikipigwa. Muganga alianza kuimba nyimbo za kale, na ghafla hewa ilibadilika. Kivuli kirefu kilionekana mbele yao. Ilikuwa ni roho ya kuzimu, macho yake mekundu yakiwa yamejaa hasira. “Mwanamke mzee, unadhani unaweza kunihadaa?” roho ilisema kwa sauti kama radi. “Huyu kijana ndiye ninayemhitaji. Wewe hauna thamani.” Bi Manka alipiga magoti, huku akiinua mikono yake. “Chukua mimi. Naapa nitakutumikia milele.” Roho hiyo ilicheka kwa dharau. “Sawa, nitakuchukua, lakini ujue hili: kila kizazi cha familia yako kitakumbwa na mateso yangu, mpaka mwisho wa dunia. Je, uko tayari kwa hili?” Bi Manka alikubali bila kusita. Mara moja, mwanga mkubwa ulilipuka, na roho hiyo ilimfyonza Bi Manka kana kwamba alikuwa hewa. Amani alipiga kelele kwa uchungu, lakini Muganga alimzuia. “Ni lazima iwe hivi,” alisema. “Usilie, kijana. Familia yako imeokolewa… kwa sasa.” --- Amani alirejea kijijini akiwa na huzuni isiyopimika. Lakini tangu siku hiyo, sauti za roho zilinyamaza. Hata hivyo, kila usiku wa giza kuu, watu wa kijiji waliona kivuli cha mwanamke mzee kikipita kwenye mipaka ya msitu, macho mekundu yakiwaka kwa hasira. Bi Manka alikuwa amekuwa sehemu ya roho hiyo, akitimiza ahadi aliyotoa. Lakini hata hivyo, hadithi haikufika mwisho. Wazee wa kijiji walijua kuwa siku moja, laana hiyo ingeibuka tena, kwa kizazi kingine. Na walijua, siku hiyo ikifika, roho ya kuzimu haitakuwa na huruma. ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA TATU Mtunzi: Director13 Miaka ilizidi kusonga, na kijiji cha Mwangaza kilianza kusahau kuhusu tukio hilo la kutisha. Amani alijitahidi kuishi maisha ya kawaida, lakini ndoto za giza zilimwandama kila usiku. Alipokuwa na watoto, hakuwahi kusahau maneno ya mwisho ya roho: “Kila kizazi cha familia yako kitakumbwa na mateso yangu, mpaka mwisho wa dunia.” Amani aliwalea watoto wake kwa tahadhari kubwa, akiwafundisha kuheshimu mipaka ya msitu na kamwe wasithubutu kuuvuka. Lakini kama ilivyo kawaida ya binadamu, mapenzi ya kuchunguza yasiyojulikana yalizidi kuwa nguvu kwa kizazi kipya. Mjukuu wake wa kwanza, Nyanda, alikuwa kijana mwenye shauku kubwa. Alikulia akisikia hadithi za familia yake, lakini badala ya hofu, alijikuta akivutiwa na simulizi za roho ya kuzimu. Siku moja, alimuuliza baba yake, “Kama kweli roho hiyo ipo, mbona tunaishi kwa woga? Hatuwezi kupambana nayo?” Amani, sasa akiwa mzee mwenye ndevu nyeupe, alitetemeka kwa hofu. “Usifanye mzaha, Nyanda,” alionya. “Roho hiyo si kitu cha kuchezea. Nimeshuhudia nguvu zake. Ikiamua kuchukua, hakuna atakayesalia.” Lakini Nyanda alikuwa mkaidi. Alikuwa na hamu ya kuthibitisha kuwa hadithi hizo zilikuwa za kutunga tu. Usiku mmoja wa mwezi mpevu, alichukua fimbo na mshumaa, akaenda msituni peke yake. --- Nyanda alipoingia msituni, alihisi baridi kali ikimzunguka. Giza lilikuwa zito, na kila hatua aliyochukua ilionekana kama kugonga ngoma. Akiwa katikati ya msitu, alisimama kwenye uwanja mkubwa uliokuwa umetandwa na ukungu mzito. “Hivi kweli kuna kitu hapa?” aliuliza kwa sauti, huku akiangaza kwa mshumaa wake. Mara, sauti nzito ilisikika kutoka nyuma yake. “Unanitafta, Nyanda?” Aligeuka haraka, na hapo alisimama roho hiyo, ikitabasamu kwa sura ya kutisha. Macho mekundu yalichoma kama miale ya moto, na mikono mirefu ya giza ilionekana kama mnyororo wa giza. “Hivi kweli uko tayari kwa mateso ya familia yako?” roho ilisema kwa kejeli. “Umevuka mipaka yangu. Sasa, ni zamu yako.” Nyanda alijaribu kuonyesha ujasiri, lakini ndani ya moyo wake alikuwa akitetemeka. “Nataka kujua kwa nini unatuandama! Familia yangu haijakukosea. Kwa nini hutupatii uhuru?” Roho ilicheka, sauti yake ikitikisa miti ya msitu. “Familia yako ndiyo iliyopaswa kutunza amri yangu. Bibi yako alithubutu kunihadaa. Alidhani anaweza kunituliza kwa kujitoa mhanga, lakini kile alichofanya ni kuzidisha laana. Damu yako sasa ni deni kwangu. Na deni hilo halitamalizika hadi kizazi chenu cha mwisho kitakapoteketezwa.” Nyanda alihisi hasira ikimjaa. “Kama ni vita unayotaka, basi mimi nitapambana!” Roho hiyo ilitabasamu kwa dharau. “Hata kwa wapiganaji hodari, kuzimu haitishwi. Lakini nakupa nafasi. Ikiwa utaweza kushinda jaribio langu, basi nitaacha familia yako huru milele. Lakini ukishindwa…” roho hiyo ikakaa kimya, macho yakiwa yamejaa maana nzito. “Jaribio gani?” Nyanda aliuliza kwa sauti ya kutetemeka. Roho ilikunja kidole chake, na mara moja ardhi ilianza kutikisika. Nyanda alijikuta amezungukwa na maiti zinazotembea, kila moja ikilia kwa uchungu. “Jaribio lako ni rahisi,” roho ilisema. “Toa dhabihu. Chagua mmoja wa familia yako. Ikiwa hutachagua, basi wote mtakufa.” Nyanda alipigwa na mshangao. “Hiyo ni ukatili!” alipiga kelele. Roho hiyo ilitikisa kichwa. “Huo ndio ukweli wa giza. Chagua, au laana iendelee.” --- Siku iliyofuata, Nyanda alirejea kijijini akiwa amechanganyikiwa. Hakuweza kusema lolote kwa familia yake, lakini kivuli cha hofu kilianza kufuata kila hatua yake. Alijua kuwa muda wake ulikuwa unakwenda. Roho hiyo ilikuwa ikimsubiri. Wakati huo huo, Amani alihisi kitu kibaya kilikuwa kimetokea. Alimkabili Nyanda usiku mmoja, akiwa na machozi machoni. “Nyanda, ulifanya nini? Roho hiyo itakuchukua, na sisi wote hatuna tumaini.” Lakini Nyanda alinyamaza, macho yake yakiwa yamejaa hofu na majuto. Hakujua la kufanya. Roho ya kuzimu ilikuwa imerejea, na safari hii ilikuwa wazi: kizazi hicho kingeteketea ikiwa hakungepatikana suluhisho. Swali lilikuwa moja tu: je, Nyanda angeweza kuokoa familia yake, au roho hiyo ingeendelea kuwaangamiza mmoja baada ya mwingine? ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA NNE Mtunzi: Director13 Usiku ulipofika, Nyanda alijikuta akitembea peke yake katikati ya kijiji, huku mawazo yake yakimtesa. Sauti ya roho ilikuwa ikijirudia kichwani mwake: “Chagua, au wote mtakufa.” Kwa siku kadhaa, kijiji kiliingiwa na hofu isiyoelezeka. Ndege wa usiku walilia kwa namna ya kutisha, upepo ulivuma kana kwamba ulikuwa ukilia, na watoto walizaliwa na alama za ajabu kwenye miili yao. Wazee wa kijiji walikusanyika na kuanza kujadili hatua ya kuchukua. “Tulimuonya Amani miaka mingi iliyopita,” alisema mzee mmoja kwa sauti nzito. “Lakini sasa tunapaswa kutafuta njia ya kuondoa laana hii kabla haijateketeza kizazi chetu chote.” Walikubaliana kuandaa tambiko kubwa, wakiamini kwamba pengine kwa nguvu za mababu, wangeweza kuzuia roho hiyo. Lakini Nyanda, aliyekuwa kimya kwa siku nyingi, alisimama katikati ya mkutano huo na kusema kwa sauti iliyojawa na huzuni, “Tambiko halitasaidia. Roho hiyo hainihitaji mimi peke yangu. Inahitaji damu yetu – familia yetu.” Maneno yake yalipokelewa kwa mshangao mkubwa. Watu walimkazia macho, huku baadhi wakianza kunong’ona kwa hofu. Hatimaye, mzee mmoja mwenye hekima alisema, “Ikiwa ni kweli, basi huenda kizazi chenu kinapaswa kujitoa mhanga ili kuokoa kijiji hiki.” Nyanda alihisi maumivu makali moyoni. Je, alikuwa tayari kujitoa au kuona familia yake ikiangamia? Huku akijitahidi kutafuta majibu, usiku ulifika, na hali ilizidi kuwa mbaya. --- Katika ndoto yake, Nyanda alijikuta amezungukwa na maiti zilizolala chini. Roho ya Kuzimu ilionekana tena, macho yake mekundu yakiwa yanamwangalia kwa hasira. “Muda wako unakwisha,” roho ilisema. “Chagua au nitachukua wote.” “Nitakufa badala yao,” Nyanda alisema kwa uthabiti, huku machozi yakimtiririka. Roho ilitabasamu, lakini tabasamu hilo halikuwa la huruma. “Sawa, nitachukua maisha yako, lakini fahamu hili: kujitoa kwako hakutamaliza laana hii. Nitarejea kwa kizazi chenu kinachofuata, na kila mara nitakuwa mwenye nguvu zaidi.” Nyanda alitetemeka. “Kwa nini hutatuacha? Hatuna chochote cha kukufanyia.” Roho ilimsogelea, sura yake ikibadilika kuwa sura ya Bi Manka. “Ni dhambi za mababu zenu. Laana hii haijazaliwa na mimi, bali na matendo yao. Walivunja kiapo na kulidharau giza. Mimi ni hukumu yao.” Nyanda aliamka kutoka kwenye ndoto hiyo akiwa ametokwa na jasho jingi. Alielewa sasa kwamba laana hiyo ilikuwa zaidi ya roho ya kuzimu. Ilikuwa mzigo wa historia, na njia pekee ya kuumaliza ilikuwa ni kuelewa siri ya mababu zake. --- Nyanda aliamua kuchimba historia ya familia yake. Alitafuta mzee mmoja aliyesemekana kujua mambo mengi kuhusu kijiji na mizimu. Mzee huyo, aliyeitwa Juma, alikubali kumweleza kila kitu. “Mababu zako walikuwa sehemu ya kundi lililotoa kafara kwa roho ya msitu ili kupata utajiri na nguvu. Lakini walivunja ahadi zao, wakijaribu kuondoka bila kulipa deni. Roho hiyo ilikasirika, ikatangaza kwamba kizazi chenu kingeteseka hadi deni hilo lilipwe kikamilifu.” “Deni hilo ni nini?” Nyanda aliuliza kwa hamu. “Deni hilo ni maisha,” Juma alijibu. “Mababu zako walitakiwa kutoa maisha ya kila kizazi kimoja kama dhabihu, lakini walikataa. Sasa, roho inataka kila kizazi kuishi katika mateso na maumivu.” --- Nyanda alirejea kijijini akiwa amechanganyikiwa. Je, alipaswa kutoa dhabihu kubwa ya maisha ya mtu mmoja katika familia yake ili kuokoa wengine? Au alipaswa kutafuta njia ya mwisho ya kuimaliza laana hiyo? Huku usiku mwingine wa giza kuu ukikaribia, Nyanda alijua kuwa lazima achague. Roho ilikuwa ikisubiri, na kijiji kizima kilihisi kwamba mwisho wa amani yao ulikuwa unakaribia. Swali lililokuwa likimsumbua Nyanda lilikuwa moja tu: Je, angeweza kupambana na hatima, au roho ya kuzimu ingeendelea kushinda kila mara? ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA TANO Mtunzi: Director13 Usiku wa giza kuu ulifika, na kijiji kizima kiliingia kwenye hali ya taharuki. Nyanda, akiwa amebeba mzigo mzito wa hatima ya familia yake, alikusanyika pamoja na familia yake katika kibanda cha babu yake, Amani. Moto mdogo uliteketea katikati ya chumba, na sauti za upepo wa msitu zilivuma kama nyimbo za huzuni. “Mjukuu wangu,” Amani alianza kwa sauti ya dhaifu, “najua unajihisi kama mzigo huu ni wako pekee, lakini fahamu kwamba sisi wote tunakabiliwa na laana hii. Usijilaumu. Laana hii ni deni la mababu zetu, si kosa lako.” Nyanda aliinua macho yake, yaliyojaa machozi. “Lakini, babu, ni mimi niliyevuka mipaka. Ni mimi niliyeamsha hasira ya roho. Sasa ni lazima niifanye iache kutusumbua.” Amani alitabasamu kwa huzuni. “Kijana, roho haiachi. Inaweza kupumzika kwa muda, lakini itarudi tena na tena. Tunachoweza kufanya ni kupambana nayo kadri tunavyoweza.” --- Huku usiku ukiwa umesonga, Nyanda aliamua kufanya jambo ambalo hakuna aliyewahi kuthubutu: kwenda mbele ya roho hiyo akiwa na familia yake yote. Aliamini kwamba pamoja, wangepambana kwa nguvu za umoja. Walifika katikati ya msitu, kwenye uwanja mkubwa uliojaa ukungu mzito. Mara, ardhi ilianza kutikisika, na upepo wa baridi ukavuma kwa nguvu. Macho mekundu yaliwaka kutoka kwenye giza, na sauti nzito ya roho ilisikika. “Nyanda, umerejea tena?” roho ilisema kwa sauti ya dharau. “Na safari hii umeleta familia yako. Je, uko tayari kwa dhabihu?” Nyanda alisimama mbele, huku familia yake ikijaribu kujificha nyuma yake. “Hatutaendelea kuishi kwa hofu yako!” alisema kwa sauti yenye uthabiti, ingawa ndani yake alitetemeka. “Tunataka kuelewa laana hii na kukomesha mateso haya mara moja.” Roho ilicheka, sauti yake ikitikisa miti ya msitu. “Unataka kuelewa? Haya basi, nitakuonyesha. Angalia dhambi za mababu zenu.” Mara moja, ukungu ulitoweka, na familia ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA TANO Mtunzi: Director13 Usiku wa giza kuu ulifika, na kijiji kizima kiliingia kwenye hali ya taharuki. Nyanda, akiwa amebeba mzigo mzito wa hatima ya familia yake, alikusanyika pamoja na familia yake katika kibanda cha babu yake, Amani. Moto mdogo uliteketea katikati ya chumba, na sauti za upepo wa msitu zilivuma kama nyimbo za huzuni. “Mjukuu wangu,” Amani alianza kwa sauti ya dhaifu, “najua unajihisi kama mzigo huu ni wako pekee, lakini fahamu kwamba sisi wote tunakabiliwa na laana hii. Usijilaumu. Laana hii ni deni la mababu zetu, si kosa lako.” Nyanda aliinua macho yake, yaliyojaa machozi. “Lakini, babu, ni mimi niliyevuka mipaka. Ni mimi niliyeamsha hasira ya roho. Sasa ni lazima niifanye iache kutusumbua.” Amani alitabasamu kwa huzuni. “Kijana, roho haiachi. Inaweza kupumzika kwa muda, lakini itarudi tena na tena. Tunachoweza kufanya ni kupambana nayo kadri tunavyoweza.” --- Huku usiku ukiwa umesonga, Nyanda aliamua kufanya jambo ambalo hakuna aliyewahi kuthubutu: kwenda mbele ya roho hiyo akiwa na familia yake yote. Aliamini kwamba pamoja, wangepambana kwa nguvu za umoja. Walifika katikati ya msitu, kwenye uwanja mkubwa uliojaa ukungu mzito. Mara, ardhi ilianza kutikisika, na upepo wa baridi ukavuma kwa nguvu. Macho mekundu yaliwaka kutoka kwenye giza, na sauti nzito ya roho ilisikika. “Nyanda, umerejea tena?” roho ilisema kwa sauti ya dharau. “Na safari hii umeleta familia yako. Je, uko tayari kwa dhabihu?” Nyanda alisimama mbele, huku familia yake ikijaribu kujificha nyuma yake. “Hatutaendelea kuishi kwa hofu yako!” alisema kwa sauti yenye uthabiti, ingawa ndani yake alitetemeka. “Tunataka kuelewa laana hii na kukomesha mateso haya mara moja.” Roho ilicheka, sauti yake ikitikisa miti ya msitu. “Unataka kuelewa? Haya basi, nitakuonyesha. Angalia dhambi za mababu zenu.” Mara moja, ukungu ulitoweka, na familia ROHO YA KUZIMU – SEHEMU YA SITA Mtunzi: Director13 Mara moja, ukungu ulitoweka, na familia nzima ilijikuta katikati ya maono yenye kutisha. Waliona kijiji cha zamani kikiwa kimezungukwa na watu waliokuwa wakitoa dhabihu mbele ya roho ile ile waliyokuwa wakihofia sasa. Mababu zao walipiga magoti huku wakimwaga damu ya wanyama na hata binadamu, wakiapa utii kwa roho hiyo kwa ahadi ya utajiri na nguvu. Lakini kisha, maono yalibadilika. Mababu wa Nyanda walionekana wakigeuka dhidi ya roho hiyo. Walikusanya nguvu za waganga wa jadi na kufanya tambiko la kulifunga giza hilo. Walidhania wameshinda, lakini ukweli ulikuwa tofauti. Roho hiyo ilitoweka kwa muda, lakini iliacha laana ya milele, ikihitaji damu ya kila kizazi ili kuiridhisha. “Angalia dhambi za mababu zako,” roho ilisema, ikirudi kuwaangalia Nyanda na familia yake. “Walinitumia kisha wakadhani wanaweza kunitoroka. Lakini damu yao ni mali yangu. Hakuna atakayepumzika hadi haki yangu itimie.” Amani, aliyekuwa ametulia muda wote, aliinua mkono wake kwa hofu. “Lakini sisi hatukuhusika na dhambi hizo. Kwa nini unatesa kizazi baada ya kizazi?” Roho ilitabasamu kwa dharau. “Nyinyi ni watoto wa damu yao. Na deni la damu linaendelea hadi milele. Hakuna mtu wa familia yenu atakayetoroka hili.” --- Nyanda alisimama mbele ya roho kwa ujasiri wa ajabu. “Kama deni hili ni la damu, basi chukua damu yangu na uache familia yangu. Naahidi kujitoa mhanga kwa ajili ya wote.” Roho ilimwangalia kwa macho makali, kama radi iliyokuwa ikivuma msituni. “Unajitoa mhanga kwa ajili yao? Je, unafahamu kwamba hata baada ya maisha yako, kizazi chako kitakabiliana na mateso haya?” Nyanda aliinama. “Nimechoka kukimbia, na nimechoka kuogopa. Ikiwa dhabihu yangu itaipa familia yangu muda wa kupumua, basi na iwe hivyo.” Roho ilinyamaza kwa muda, ikionekana kusitasita. Kisha ilisema, “Sawa, Nyanda. Nitajichukulia damu yako, lakini ujue hili: utabaki sehemu yangu milele. Nafsi yako itateseka kwenye mateso yasiyoisha, na familia yako itajua kwamba walinusurika kwa gharama yako.” Nyanda alikubali kwa kichwa. “Naipokea hatima hiyo. Lakini nataka ahadi yako kwamba hutawagusa tena.” Roho ilitabasamu, macho yake yakizidi kung’aa. “Ninaahidi. Familia yako itakuwa huru… kwa muda.” --- Mara moja, ardhi ilianza kutikisika tena, na moshi mweusi ulizunguka mwili wa Nyanda. Alianza kupotea taratibu, huku familia yake ikilia kwa maumivu. Amani alijaribu kumfikia, lakini hakukuwa na cha kufanya. Mwisho wa kila kitu, Nyanda alitoweka, na msitu ukarudi kuwa kimya. Familia ilirejea kijijini kwa huzuni kubwa, lakini kwa mara ya kwanza katika vizazi kadhaa, usiku ulitulia. Hakukuwa na sauti za vicheko vya kutisha wala upepo wa baridi uliovuma kama kilio. --- Miaka ilipita, na maisha kijijini yakarejea kuwa ya kawaida. Lakini kila usiku wa mwezi mpevu, familia ya Amani iliona kivuli cha Nyanda kikitembea msituni. Alionekana akiwa na minyororo ya giza, macho yake yakiwa na huzuni isiyoelezeka. Roho ya Kuzimu ilikuwa imepumzika kwa muda, lakini kila mtu alijua kwamba giza halijawahi kutoweka kabisa. Swali lililobaki ni je, kizazi kijacho kingeweza kuvunja mnyororo huo wa mateso, au laana hiyo ingeendelea kuwatesa milele? MWISHO WA SIMULIZI